Mercedes Bluetec
Čistunac
Doskora je osnovni pokazatelj ''valjanosti'' nekog SUS pogonskog agregata bila ''stavka'' l/100 km, odnosno koliko km može preći sa litrom goriva. Pri tome su dizel agregati oduvijek imali prednost nad benzinskim. Ali, i stepen zagađenja koji su proizvodili dizeli takođe je nadmašivao benzinske varijante. Zato su EURO norme postale noćna mora za proizvođače automobila a . . .
Stepen zagađivanja ili emisija štetnih izduvnih gasova, postao je glavni ograničavajući faktor opstanka ili probijanja u razvijenim zemljama svijeta. Iz tog razloga kao glavni adut u reklamnim kampanjama, posebno za modele pokretane dizel pogonskim agregatima, pojavila se nova ''mjerna jedinica'' g/km, koja pokazuje koliko se otrovnih čestica kroz izduvne gasove ispusti u atmosferu po jednom pređenom kilometru. Mnoge razvijene zemlje, naročito Kalifornija u SAD odavno su sa svojih ulica ''protjerale'' zagađivače, odnosno automobile i teretna vozila koja ne mogu zadovoljiti norme o kvalitetu izduvnih gasova. Kako su upravo te zemlje one gdje se ostvaruje najveći profit od prodaje vozila, krenula je prava ''trka'' ko će napraviti što ''čistiji'' dizel motor i tako vodu skrenuti na svoj ''mlin''. Jedan od prvih koji je shvatio da čistoća predstavlja pola zdravlja jeste slavni Mercedes, koji se uhvatio posla i riješio da svijetu predstavi svoju viziju ''čistog'' pogonskog agregata. Vodeći ljudi Mercedesa svojim inženjerima zaduženim za razvoj, postavili su primarni cilj, a to je najstroža kontrola emisije izduvnih gasova, tako da se u potpunosti prilagode budućim normama u SAD, Evropi i Aziji.
Fokus istraživanja stavljen je na redukciju NOx, s ciljem da se dobije najčistiji dizel pogonski agregat na svijetu. Proces je bio zamišljen u nekoliko faza:
a. Optimizovanje procesa sagorijevanja u cilindrima putem snažne elektronske menadžment jedinice i 4 ventila po cilindru, treće generacije common-rail ubrizgavanja sa piezoelektričnim brizgaljkama i turbopunjača promjenljive geometrije. B. Svođenje emisije karbon-monoksida (CO) i nesagorjelih ugljikovodika (HC) na najmanju moguću mjeru pomoću oksidirajućeg katalitičkog pretvarača. c. Smanjenje emisije čestica čađi pomoću standardnog filtera za 98% i lakše postizanje važeće EU 4 norme (0,025 g/km). d. I na kraju, smanjenje emisije NOx kao nusprodukta sagorijevanja dizel goriva kroz upotrebu BLUETEC sistema koji je postao sinonim za Mercedesove čiste dizel motore.
Bluetec je tehnologija sa kojom Mercedes već neko vrijeme uspješno ''pokriva'' EURO 4 i EURO 5 norme. Uvijek dolazi uz posebno konstruisane motore (prve tri gore pomenute faze), a riječ je o posebnoj varijanti izduvnog sistema. Naime, cijeli sistem se zasniva na ubrizgavanju AdBlue neotrovne tečnosti u izduv vozila. Proces teče tako što izduvni gasovi od motora prvo prolaze kroz DOC (Diesel Oxidation Catalyst) katalitički katalizator koji redukuje karbon monoksid (CO) i nesagorjele ugljikovodike u izduvnim gasovima. Sljedeća ''stanica je dugovječni DeNOx katalizator koji premješta i skladišti NOx ( jedan od glavnih ''sastojaka'' dizel zagađenja), a to se dešava kod niskog omjera gorivo: vazduh. Nakon toga se ubrizgava AdBlue tekućina (pomoću posebnog ventila za doziranje), pa usljed vreline izduvnih gasova u DeNOx katalizatoru počinje proces regeneracije i AdBlue tekućina pretvara se u amonijak, koji putem izduva stiže u SCR (Selective Catalytic Reduction) katalitički katalizator.
U SCR-u dešava se hemijska reakcija, koja uz pomoć amonijaka, azotni oksid (NOx) pretvara u azot i vodu supstance koje kao takve već postoje u prirodi i neškodljive su. Sam AdBlue ''uređaj'' smješten je u zajedničkom kućištu sa DeNOx katalizatorom i filterom čvrstih čestica, a AdBlue tekućina nalazi se u posebnom rezervoaru. Potrošnja ove tekućine ''isplanirana'' je tako da se rezervoar dopunjuje prilikom svakog redovnog servisa vozila (otprilike 1-3% potrošnje dizel goriva). Ukoliko se filter čvrstih čestica napuni, motorni menadžment obavlja dodatno ubrizgavanje goriva, što povećava temperaturu izduvnih gasova koji sagorijevaju čestice u filteru i na taj način ga ''prazne''.
Prva upotreba Bluetec tehnologije bila je u Mercedesovim kamionima, a brojke od 80.000 prodatih jedinica govore o uspješnom potezu Mercedesa. Neki izvori navode da je upotrebom ove tehnologije ušteđeno oko 300 miliona litara dizel goriva i smanjena emisija CO2 za oko 700 000 tona. Upravo iz tih razloga Mercedes je 2007. godine u Kaliforniji (a gdje bi drugo) ponudio ovu tehnologiju i u manjem ''pakovanju'', tj. putničkom programu, u modelu E 320 CDI, koji zadovoljava najstrože standarde o emisiji izduvnih gasova, pa tako i one u Kaliforniji. Za Evropu Mercedes planira da ovu tehnologiju uvede u klase C, E, S i tako je približi širem krugu kupaca. Cilj Mercedesa je do 1.1.2015. godine smanjiti emisiju izduvnih gasova, na tada stupajuću, EURO 6 normu. Da tu ''nešto ima'' govori i podatak da već sada C 220 Bluetec sa 170 KS prosječno troši 5,5 l/100 km, a emisija izduvnih gasova smanjena je za 15% u odnosu na ''standardne'' pogonske agregate.